ماده مرجع آلفا کلردان یا α-Chlordane crm یکی از مهمترین ایزومرهای ترکیب شیمیایی کلردان است که به صورت استاندارد و با خلوص بسیار بالا تولید میشود. این ماده در آزمایشگاهها به عنوان مرجع و معیار اصلی برای شناسایی، سنجش و بررسی میزان آلودگی های ناشی از کلردان در محیط زیست، مواد غذایی و بافت های زیستی مورد استفاده قرار میگیرد. اگر بخواهیم ساده بگوییم، آلفا کلردان یک نمونه خالص و تاییدشده بهبود طب پارس است که به دانشمندان کمک میکند وجود این آلاینده قدیمی و پایدار را در نمونه های مختلف اندازه گیری کنند.
کلردان چیست و چرا اهمیت دارد؟
کلردان (Chlordane) یک آفت کش شیمیایی از گروه ترکیبات کلره آلی است که از دهه ۱۹۴۰ میلادی به صورت گسترده در کشاورزی و به ویژه در کنترل موریانه ها استفاده شد. این ترکیب به دلیل قدرت بالای حشره کشی و ماندگاری زیاد در محیط، در ابتدا بسیار محبوب بود. اما با گذشت زمان مشخص شد که کلردان نه تنها در خاک و آب تجزیه نمیشود، بلکه وارد زنجیره غذایی شده و در بافت چربی موجودات زنده ذخیره میشود. این ویژگی باعث شد کلردان در رده آلاینده های آلی پایدار (Persistent Organic Pollutants) قرار گیرد و مصرف آن در بسیاری از کشورها ممنوع یا به شدت محدود شود.
یکی از نکات کلیدی درباره کلردان، وجود ایزومرهای مختلف در ساختار آن است. کلردان در واقع مخلوطی از چندین ایزومر است که دو ایزومر اصلی آن عبارت اند از آلفا کلردان (α-Chlordane) و گاما کلردان (γ-Chlordane). هرکدام از این ایزومرها ویژگیهای شیمیایی، پایداری و اثرات زیستی متفاوتی دارند و همین موضوع باعث میشود بررسی جداگانه آنها اهمیت بالایی پیدا کند. به همین دلیل است که برای مطالعات دقیقتر، مواد مرجع ایزومرهای کلردان به صورت جداگانه تولید میشوند.
ایزومرهای کلردان: آلفا و گاما
همانطور که گفته شد، کلردان تنها یک ترکیب واحد نیست بلکه مجموعه ای از ایزومرهای مختلف است. آلفا کلردان (α-Chlordane) و گاما کلردان (γ-Chlordane) دو ایزومر اصلی این ماده به شمار میروند. تفاوت آنها در نحوه قرارگیری اتمها در ساختار مولکولی است، اما همین تفاوت کوچک میتواند اثرات زیست محیطی و زیستی متفاوتی ایجاد کند. در بسیاری از آنالیزهای محیطی، وجود هر دو ایزومر بررسی میشود تا تصویری دقیق از میزان آلودگی به دست آید.
آلفا کلردان به دلیل پایداری نسبی بالاتر در برخی شرایط، معمولا در محیط بیشتر یافت میشود و همین امر باعث شده تحقیقات زیادی روی آن صورت گیرد. در مقابل، گاما کلردان نیز اثرات زیستی قابل توجهی دارد و هر دو ایزومر در لیست آلایندههای مهم و خطرناک سازمانهای بینالمللی مانند EPA و WHO قرار گرفته اند.
ویژگیهای ماده مرجع آلفا کلردان
ماده مرجع α-Chlordane در مقایسه با نمونه های صنعتی و خام کلردان، دارای ویژگیهای خاص و دقیقی است که آن را برای استفاده علمی و پژوهشی مناسب میکند. این ماده به طور خالص سازی شده و با درجه اطمینان بالا تولید میشود تا نتایج آزمایشات قابل اعتماد و قابل تکرار باشند. به عبارت دیگر، محققان و کارشناسان آزمایشگاهی تنها زمانی میتوانند غلظت واقعی یک آلاینده را اندازه گیری کنند که ماده مرجع استاندارد و معتبر در اختیار داشته باشند.
یکی از مهمترین ویژگیهای crm آلفا کلردان به عنوان ماده مرجع، خلوص بسیار بالا آن است. معمولا این ماده با خلوص بالاتر از ۹۸ درصد تولید میشود. چنین سطحی از خلوص باعث میشود که هیچ ترکیب اضافی یا ناخالصی در نتایج آزمایش تداخل ایجاد نکند. علاوه بر این، ماده مرجع آلفا کلردان معمولا همراه با یک گواهی آنالیز (Certificate of Analysis) عرضه میشود. این گواهی شامل اطلاعاتی مثل درصد خلوص، شرایط نگهداری، روشهای تایید هویت و تاریخ انقضا است که برای آزمایشگاهها اهمیت زیادی دارد.
از دیگر ویژگیهای این ماده میتوان به پایداری شیمیایی اشاره کرد. آلفا کلردان در شرایط دمایی و محیطی مناسب (معمولا در دمای پایین و دور از نور مستقیم) میتواند برای مدت طولانی بدون تغییر باقی بماند. همین ویژگی است که امکان ذخیره سازی و استفاده از آن را در بازه های زمانی مختلف فراهم میکند. همچنین این ماده به دلیل ماهیت خاص خود، در ظروف شیشه ای یا ویال های مخصوص و در حجمهای دقیق مانند ۱ میلی لیتر یا ۵ میلی لیتر عرضه میشود تا حمل و نقل و استفاده از آن آسانتر باشد.
نحوه تولید و عرضه ماده مرجع آلفا کلردان
فرآیند تولید مواد مرجع شیمیایی مانند آلفا کلردان با دقت و استانداردهای بالا انجام میشود. در مرحله اول، ایزومر آلفا از مخلوط کلردان جداسازی و خالصسازی میشود. سپس با استفاده از روشهای پیشرفته مانند کروماتوگرافی و کریستالیزاسیون مجدد، ناخالصیها حذف میشوند تا به مادهای با خلوص بالا برسیم. پس از خالص سازی، نمونه ها تحت آزمون های تاییدی مختلف قرار میگیرند تا هویت شیمیایی و میزان خلوص آنها تأیید شود.
شرکت های بین المللی تولیدکننده مواد مرجع، این ماده را در قالب استاندارد مرجع اولیه یا استاندارد مرجع ثانویه به بازار عرضه میکنند. استاندارد اولیه به طور مستقیم توسط مراجع معتبر جهانی تولید میشود و اعتبار بین المللی دارد، در حالی که استاندارد ثانویه بر اساس استاندارد اولیه کالیبره و آماده سازی میشود. در هر دو حالت، هدف اصلی ارائه ماده ای است که بتواند در آزمایشگاهها به عنوان معیار دقیق و قابل اعتماد برای شناسایی و سنجش آلفا کلردان به کار رود.
عرضه ماده مرجع α-Chlordane معمولا به صورت محلول آماده در حلال های پایدار مانند هگزان یا ایزواکتان نیز انجام میشود. این کار باعث سهولت در استفاده، کاهش خطای انسانی و افزایش دقت نتایج میشود. برای مثال، آزمایشگاهی که میخواهد غلظت باقیمانده کلردان را در خاک بررسی کند، میتواند مستقیما از محلول مرجع آماده استفاده کند و دستگاه خود را کالیبره نماید.
محصولات مشابه:

